Informacje prasowe, w tym Nasz Dziennik, odnotowały raport na temat rankingu innowacyjności w krajach Unii Europejskiej (UE) w latach 2008-2012. Według unijnego komisarza ds. przemysłu Antonio Tajni Polska plasuje się na szarym końcu listy krajów UE pod względem poziomu innowacyjności gospodarki. Liderami innowacyjności w UE są Szwecja, Niemcy, Dania, Finlandia, dalsze miejsca zajmują Holandia, Belgia, Wielka Brytania, Austria, Irlandia, Francja, Słowenia, Cypr i Estonia. Umiarkowaną innowacyjnością wykazują się: Włochy, Hiszpania, Portugalia, Czechy, Grecja, Słowacja, Węgry, Malta i Litwa. Na samym końcu są Polska, Łotwa, Rumunia i Bułgaria. Przy tworzeniu rankingu wykorzystano takie wskaźniki, jak m.in. wykształcenie społeczeństwa, inwestycje typu venture capital, nakłady na badania i rozwój oraz przychody zagraniczne z posiadanych patentów.
Jeżeli Polska chce utrzymać konkurencyjność produkcji w UE musi postawić nie tylko na ilość ale też na jakość. Wyróżnikiem jakości produkcji jest liczba patentów oraz wzorów przemysłowych zastrzeżonych w kraju i za granicą. W świetle ostatnich decyzji rządu RP o odsunięciu w czasie ratyfikacji patentu wspólnotowego należy rozpropagować idea rozwoju innowacyjności naszej gospodarki. W ramach akcji popularyzacji innowacyjności w naszym społeczeństwie proponuje zapoznanie z podstawowymi informacjami z zakresu wynalazczości, której zasady unormowane są w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo Własności Przemysłowej.
Na pierwszy ogień proponuje informacje na temat wzorów przemysłowych, których procedura zgłaszania oraz ochrony jest najłatwiejsza i może być szeroko rozpropagowana. W ramach wstępu należy wyjaśnić czym zajmuje się wzornictwo przemysłowe i jak najskuteczniej chronić przykładowe projekty w zakresie prawa PWP. Według definicji wzornictwo przemysłowe obejmuje działanie praktyczne (produkcyjne), którego celem jest zaspokojenie potrzeb społecznych poprzez projektowanie produktów użytkowych o wzorcowych właściwościach.
Można śmiało stwierdzić, że w dzisiejszej dobie rozwoju technicznego to konstruktorzy urządzeń głowią się jak dopasować nowinki techniczne do opracowanych projektów wzornictwa przemysłowego. Fachowcy marketingu twierdza wręcz, że główni rywale w wielu dziedzinach techniki np.: w telefonach GSM, rywalizują dzisiaj głównie wyglądem i stylem produktów. Taki stan rywalizacji wynika z faktu, że parametry urządzeń elektronicznych nie różnią się znacząco w chwili obecnej , pozostaje więc wojna na tak tzw. design ( wygląd ), pojecie z pogranicza prawa własności intelektualnej i sztuki użytkowej. Ponieważ wygląd produktu jest ważnym wyróżnikiem, decydującym o jego walorach użytkowych, więc pośrednio ma istotny wpływ na jego sprzedaż, a tym samym na efekty finansowe przedsiębiorstwa. Prawo z rejestracja wzoru przemysłowego zabezpiecza, w chwili obecnej, twórcę przed kopiowaniem lub podrabianiem wzoru przez konkurencje.
W Polsce stan prawny w zakresie wzorów przemysłowych normuje ustawa Prawo własności przemysłowej Dz.U z 2003 Nr. 119 poz.1117 z późn.zm. ( w skrócie PWP) art. 102-109 (DZIAŁ IV Wzory przemysłowe i prawo z rejestracji wzorów przemysłowych). Procedura zgłoszenia i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych przez Urząd Patentowy ( w skrócie UP) zawarta jest w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. Wzór przemysłowy (ang. Industrial design) stanowi według definicji, zawartej w art. 102 PWP,nowy, posiadający indywidualny charakter wzór produktu. Zakresem ochrony wzoru przemysłowego jest wyłącznie jego wygląd zewnętrzny tzn. kształt produktu, kolorystyka, widoczna struktura oraz materiał z którego jest wykonany. Ochrona wzoru nie obejmuje jednak cech funkcjonalnych i technicznych produktu. Wzór przemysłowy stanowi efekt rozwoju wzornictwa przemysłowego, które dotyczy wszystkich aspektów otoczenia w życiu codziennym człowieka.
Zarejestrowane wzory należą do kategorii wartości niematerialnych przedsiębiorstwa, co znacząco podnosi wartość jego aktywów. Prawa ochronne na wzór przemysłowy mogą podlegać sprzedaży lub stanowić przedmiot licencji na produkcje wyrobu udzielonej na rzecz innego przedsiębiorcy.Ochrona zapewnia również prawo do blokady sprzedaży produkowanych wyrobów w kraju i zagranicą, przez nieuczciwą konkurencje, która narusza prawo ochronne na zastrzeżony wzór przemysłowy.
Według ustawy PWP wzór przemysłowy uważa się za oryginalny, jeżeli różni się w sposób wyraźny od wzorów znanych a jego cechy nie są kombinacją cech znanych wzorów. Oznacza to w praktyce, że nowy wzór przemysłowy powinien wyróżniać się indywidualnym charakterem w stosunku do znanych wyrobów. Przykładem wzorów przemysłowych mogą być meble, ubrania, biżuteria, obudowy urządzeń oraz przedmioty codziennego użytku.
Ponieważ wzór przemysłowy musi mieć oryginalny charakter, pod względem wyglądu to ochrona nie obejmuje cech produktu, które wynikają z jego funkcji technicznych np.: sposobu połączenia w zestawie z głównym urządzeniem.
Za rejestracje i udzielenie praw ochronnych na wzór przemysłowy odpowiedzialny jest Urząd Patentowy RP. Ochrona prawna wzoru użytkowego w Polsce może trwać 25 lat (dzielone na pięć 5-letnich okresów ochronnych). Urząd Patentowy wydaje Świadectwo rejestracji dla twórców zgłoszonych wzorów przemysłowych. W systemie UE prawa z rejestracji udzielone są przez Urząd harmonizacji Rynku Wewnętrznego (w skrócie OHIM) w Alicante w Hiszpanii.
Krajowe zgłoszenie wzoru przemysłowego składa się z wypełnionego formularza UP, który zawiera dane twórcy, oraz nazwę przedmiotu zgłoszenia. W skład dokumentacji zgłoszeniowej wzoru przemysłowego, załączonej do wniosku, wchodzą: opis wraz z rysunkiem (ilustracją wzoru przemysłowego) wyjaśniającym zobrazowaną postać wzoru.
Warunkiem wszczęcia przed UP postępowania w celu uzyskania przez zgłaszającego prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jest uiszczenie opłaty zgłoszeniowej w wysokości 300 zł zgodnie z tabelą opłat : Roz. RM z dnia 26 lutego 2008. Opłata z pierwszy okres ochrony wzoru w wysokości 400 zł należy dokonać w terminie 3 miesięcy od dnia dostarczenia decyzji o udzieleniu prawa ochronnego. Opłata za kolejne kresy 5 letnie wynoszą odpowiednio 1000 zł (drugi), 2000 zł (trzeci), 3000 zł (czwarty), 4000zł (piąty) i powinny być uiszczane z góry w ciągu jednego roku przed upływem poprzedniego okresu ochronny. Uzyskane prawo z rejestracji w UP potwierdzone jest poprzez wydanie świadectwa rejestracji, którego częścią składowa jest opis rejestracyjny wzoru.
Przykładowy opis wzoru przemysłowego „Bielizna termoaktywna-spodnie” , PL17432S2 ( w załączeniu) zawiera :
- Stronę tytułową, która publikuje dane bibliograficzne : nazwę ( tytuł) wzoru, datę i numer pierwszeństwa, zgłoszenia publikacji; dane twórcy zgłaszającego oraz symbole klasyfikacyjne itp.;
- Opis wzoru przemysłowego, który powinien przedstawiać wzór przemysłowy na tyle jasno i wyczerpująco , aby na jego podstawie oraz przy pomocy ilustracji można go było przedstawić w każdej przedstawionej w opisie odmianie. 1.Na początku określenie wzoru przemysłowego , ze wskazaniem przeznaczenia, 2.okreslenie figur ilustracji, 3.ponumerowane wykazy odmian wzoru, jeżeli zgłoszenie obejmuje takie odmiany, 4. na końcu po wyrazach ”cechy istotne wzoru przemysłowego” opisywać te cechy postaciowe, które wyróżniają zgłoszony wzór od innych, znanych wzorów i stanowią podstawę do jego identyfikacji;
- Rysunek , który powinien być wykonany starannie, liniami trwałymi, czarnymi, dostatecznie intensywnymi i ostrymi, tak by reprodukcja wykonana, ze zmniejszeniem liniowym do 1/3 była czytelna we wszystkich szczegółach. Nie można stosować kolorów ani cieniowania.